Η πένα των νέων – 28η Οκτωβρίου 1940

Ο πανηγυρικός της ημέρας για την 28η Οκτωβρίου 1940 της Κωνσταντίνας Σιακαβέλλα.

28η Οκτωβρίου: Μία ημέρα, που γράφτηκε στην ιστορία για το ηρωικό «ΟΧΙ» της Ελλάδας στον Μουσολίνι.

Ήταν περίπου 3 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940, όταν o Μουσολίνι απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο με το οποίο και απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

Το τελεσίγραφο δόθηκε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά και μάλιστα στην οικία του στην Κηφισιά, από τον Ιταλό Πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι.

Μετά την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς έστρεψε το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη και του απάντησε στα γαλλικά (επίσημη διπλωματική γλώσσα) την ιστορική φράση: «Alors, c’est la guerre», (προφέρεται από τα γαλλικά, αλόρ, σε λα γκερ, δηλαδή, Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο), εκδηλώνοντας έτσι την αρνητική θέση επί των ιταλικών αιτημάτων. Ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του, που κυκλοφόρησαν το 1945, περιγράφει τη σκηνή: «Έχω εντολή κ. πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: αυτό σημαίνει πόλεμο. Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος…, ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βα θύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως».

Ο Μεταξάς εκείνη τη στιγμή είχε εκφράσει το ελληνικό λαϊκό συναίσθημα, την άρνηση της υποταγής, και αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ». Σημειώνεται πως αυτούσια η λέξη «ΟΧΙ» παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά ως τίτλος στο κύριο άρθρο της εφημερίδας «Ελληνικό Μέλλον» στις 30 Οκτωβρίου του 1940.

Δύο ώρες μετά την παραπάνω επίδοση, ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο, οπότε η Ελλάδα αμυνόμενη ενεπλάκη στον πόλεμο.

Ουσιαστικά, την 28η Οκτωβρίου η Ελλάδα γιορτάζει την είσοδό της στον πόλεμο, ενώ οι περισσότερες άλλες χώρες γιορτάζουν την ημερομηνία λήξης του πολέμου.

Για πρώτη φορά η επέτειος γιορτάστηκε επίσημα το 1944 με παρέλαση ενώπιον του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου.

Το λεγόμενο «Έπος του Σαράντα», το οποίο ακολούθησε, και οι μεγάλες νίκες που ο ελληνικός στρατός κατέκτησε, εις βάρος των Ιταλών, καθιερώθηκε να γιορτάζονται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου, την ημέρα της επίδοσης του ιταλικού τελεσιγράφου και της άρνησης του Ιωάννη Μεταξά να συναινέσει. Ας δούμε εν συντομία την εξέλιξη των γεγονότων.

Η ώρα λοιπόν για το μεγάλο αγώνα είχε σημάνει. Ο ελληνικός στρατός ακαταπόνητος ρίχνεται στη μάχη. Η Ελλάδα με τη κήρυξη του πολέμου στην Ελληνο-αλβανική μεθόριο, διέθετε ελαφρές δυνάμεις προκάλυψης. Αντίθετα, οι Ιταλικές δυνάμεις ήταν αριθμητικά υπέρτερες και άριστα εξοπλισμένες. Από την πρώτη στιγμή η ιταλική εισβολή, σκόνταψε πάνω στην αλύγιστη αντίσταση του Έλληνα στρατιώτη. Ο ολιγάριθμος Ελληνικός στρατός, παρά τις αντίξοες εδαφικές και καιρικές συνθήκες φαίνεται να είναι νικητής. Πραγματικά, με τη συμπλήρωση της επιστράτευσης και της συγκέντρωσης των δυνάμεων, ο Ελληνικός στρατός αναχαιτίζει τους εισβολείς και αναλαμβάνει την πρωτοβουλία των επιχειρήσεων. Σε λίγο η μία νίκη διαδέχεται την άλλη: Καλαμάς, Δελβινάκι, Φάρσαρι, Μοράβας, Ιβάν, Οστροβίτσα, γίνονται ο τάφος τους. Ο ελληνικός στρατός προχωρεί κεραυνοβόλα και ελευθερώνει τις πόλεις της Β. Ηπείρου την μία μετά την άλλη: Κορυτσά, Μοσχόπολη, Πρεμετή, Αργυρόκαστρο, Χειμάρα και Κλεισούρα.

Η σθεναρή αυτή αντίσταση της Ελλάδας, υπήρξε ιστορικό γεγονός, κρίσιμο για την πορεία του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Σημαίνουσες προσωπικότητες της Ευρώπης, έλεγαν με θαυμασμό: Ο Έλληνας στρατιώτης ύψωσε την 28η Οκτωβρίου 1940 προστατευτικά τη σπάθη του επάνω από το πληγωμένο κορμί της Ευρώπης και έδωσε στους λαούς της αστραφτερό παράδειγμα αντίστασης, ψυχικής ευγένειας και εθνικής τιμής. Οι απροσδόκητες επιτυχίες του Ελληνικού στρατού και ιδιαίτερα η κατάληψη της Κορυτσάς προξένησαν στη Ρώμη κατάπληξη και οργή. Ο θυμός και η αγανάκτηση του Μουσολίνι ήταν τεράστιος. Η Ελλάδα αγωνίστηκε σθεναρά και κράτησε τα σύνορά της επί επτά περίπου μήνες. Ο αγώνας όμως έγινε άνισος, όταν σε λίγο καιρό επιτέθηκε η πανίσχυρη Γερμανική Πολεμική μηχανή. Τον Απρίλιο του 1941, η Ελλάδα υπέκυψε στις Δυνάμεις του Άξονα και γνώρισε τις φρικαλεότητες της κατοχής. Τις ένδοξες μέρες του πολέμου 1940-41 διαδέχτηκε η μεγάλη νύχτα της κατοχής και της συμφοράς. Για περίπου τρισήμισυ χρόνια ο ελληνικός λαός είχε την πιο απάνθρωπη μεταχείριση από τους Γερμανοϊταλούς κατακτητές και τους τότε συμμάχους τους. Παρ’ όλα αυτά η ελληνική ψυχή παρέμεινε υπερήφανη και αδούλωτη περιφρονώντας τους βάρβαρους. Γιορτάζοντας σήμερα 77 χρόνια από την εποποιΐα του ’40 ας αποτιμήσουμε ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους νεκρούς ήρωες και ας δώσουμε όλοι μαζί, όπως τότε έκανε και η γενιά του ’40 τη δική μας υπόσχεση, ότι τα κατορθώματά τους θα αποτελέσουν για εμάς οδηγό φάρο στη δύσκολη πορεία του έθνους μας. Η θυσία τους ας γίνει χρέος ενότητας και προσήλωσης στα ιδανικά της ελευθερίας και υπερηφάνειας.

Ζήτω το Έθνος!
Ζήτω η 28η Οκτωβρίου 1940!