«Πού να βρω την ψυχή μου…»
«Τα ψηλά βουνά εκεί πέρα,
κουβεντιάζουν σα νυχτώνει
και μιλάνε για τη μέρα
που στα πόδια τους τελειώνει.»
Γ. Σεφέρης (σε γράμμα του στη μικρή Μίνα Λόντου υπό το ψευδώνυμο Τάκης Μαλικοκός)
Αμέτρητα είναι τα ποιήματα, τα κείμενα και τα τραγούδια που έχουν γραφτεί από Έλληνες συγγραφείς και συνθέτες για τα βουνά ή με αφορμή τα βουνά. Διόλου παράξενο καθώς το βουνό είναι ένα από τα πλέον βασικά στοιχεία της φυσιογνωμίας του ελληνικού τοπίου. Πολύ περισσότερο, όμως, από γνώρισμα ελληνικό, σχεδόν κάθε βουνό της Ελλάδος -και κατ’ επέκταση τα χωριά του- είναι τόπος βιωμένος, τόπος με μνήμη ιστορική, συλλογική ή ατομική.
Όσοι έχουμε τη Δομνίστα ως ιδιαίτερη πατρίδα, έχουμε την τύχη να δημιουργούμε και να ακουμπάμε τις μνήμες και τις θύμησές μας σ’ αυτό το μαγευτικό χωριό, φωλιασμένο μέσα στα πυκνά ελάτινα βουνά της Ευρυτανίας. Σαν σε παράλληλο σύμπαν, ταξιδεύει κανείς και αναζωογονείται από τις σκιές των ψηλών και αιωνόβιων πλατανιών, τη δροσιά και την περηφάνια των ελάτων, τα κρυστάλλινα νερά των πηγών και των ρυακιών, τις ντόπιες ευωδιές και γεύσεις του βουνίσιου τσαγιού, της ρίγανης, του χαμομηλιού, του θυμαριού. Περιπλανιέται ανάμεσα στα στενά σοκάκια κι απολαμβάνει τα γλυκά πρωινά και τις ξάστερες νύχτες. Ένας περίπατος στο χωριό, μια πεζοπορία στα κρυμμένα μονοπάτια του δάσους ή στο ποτάμι, μια εκδρομή στο «Πανταβρέχει» και ένα δειλινό στον Αϊ-Λιά είναι μόνο μερικές από τις πολύ ελκυστικές επιλογές.
Για όσους αναζητούν και άλλου είδους εξερεύνηση, αυτή ικανοποιείται από το ιστορικό και λαογραφικό ενδιαφέρον της Δομνίστας. Τα αξιοθέατά της, άψογα συναρμοσμένα με το φυσικό τοπίο, συνδέουν σιωπηλά το παρελθόν με το παρόν. Η Δομνίστα υπήρξε καταφύγιο του οπλαρχηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη αλλά και ορμητήριο της Εθνικής Αντίστασης με αρχηγό τον Άρη Βελουχιώτη. Ξεχωριστό μνημείο για την Αντίσταση έχει στηθεί σε αμφιθεατρικό σημείο κοντά στην πλατεία του χωριού. Παράλληλα, στο προσφάτως ανακαινισμένο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μπορεί κάποιος να γνωρίσει τον τρόπο ζωής προηγούμενων γενεών μέσα από το αρχειακό φωτογραφικό υλικό αλλά και μέσα από τα αντικείμενα του καθημερινού βίου, τις παραδοσιακές ενδυμασίες, τις ξύλινες κούνιες, τα παλιά παιχνίδια των τότε παιδιών και νυν γιαγιάδων και παππούδων.
Η Δομνίστα, ωστόσο, δεν είναι μόνο η σαγηνευτική φύση και τα αξιοθέατά της. Είναι, κυρίως, ένας τόπος που έχει βιωθεί και εξακολουθεί να βιώνεται και να αναπτύσσεται από τους ανθρώπους που την αγαπούν και τη φροντίζουν, είτε είναι μόνιμοι κάτοικοι είτε όχι. Παρά την αστική έδρα πολλών Δομνιστιάνων, στη Δομνίστα μας δε σταματούν να ηχούν οι ιστορίες των παλιών, τα γέλια των παιδιών, οι χοροί και τα πάρτυ των νέων ιδιαίτερα σε περιόδους διακοπών, οπότε και η Δομνίστα γίνεται αδιαπραγμάτευτος προορισμός. Τότε, η μεγάλη πλατεία της, που περιβάλλεται από όλα τα μαγαζιά, γίνεται ο πυρήνας των συναντήσεων, της παρέας, του παιχνιδιού, των γλεντιών και της γνωστής γιορτής του τσίπουρου.
Στην απομόνωση και αποξένωση που συχνά επιφέρει η πόλη, το βουνό και το χωριό είναι καίριο αντιστάθμισμα για την εσωτερική ισορροπία και ευεξία του ανθρώπου, το μέρος όπου «θα βρει» την ταυτότητά του, «την ψυχή του». Στη Δομνίστα καθείς είναι με το όνομά του, επώνυμος, γνωστός ανάμεσα σε γνωστούς. Η επωνυμία αυτή θεμελιώνει την οικειότητα και την ενότητα του χωριού. Δεν περιορίζεται, όμως, στους ντόπιους αλλά καλεί στην παρέα και όσους πιστούς στη φύση, στη συντροφιά, στο γλέντι. Σε εσάς απευθύνεται, που σχεδιάζετε τον επόμενο προορισμό σας. Σε όποια εποχή του χρόνου, η Δομνίστα σάς περιμένει, είτε με τα ανθισμένα της δέντρα, είτε με τις θερινές βραδιές της, είτε με τα φθινοπωρινά της χρώματα είτε με τον πάλλευκο χειμώνα της. Για την περιποίηση, μην έχετε κανέναν ενδοιασμό. Μόνιμος κάτοικος τους χωριού ο Ξένιος Δίας, ο αρχαίος θεός της φιλοξενίας, πάντα στη διάθεσή σας. Σας έχουμε ήδη έτοιμο καφέ, γεύμα και ένα ζεστό δωμάτιο για τη διαμονή σας. Γι’ αυτό ένα μόνο μένει: Ελάτε να συστηθούμε, να βρούμε την ψυχή μας!
Κοκοσιούλη Νικολέττα
Κλασική Φιλόλογος
(κόρη της Γεωργίας Σταμάτη)